در طول تاریخ، چندین نظریه‌پرداز با ایده‌ها و فلسفه‌های نوآورانه خود تأثیر قابل توجهی بر حوزه معماری داشته‌اند. در اینجا ده نفر از این پیشگامان که با مشارکت‌های خود نحوه درک و عمل به معماری را شکل داده‌اند، معرفی میکنیم.
ویترویوس (حدود ۳۰-۲۰ سال قبل از میلاد مسیح) :
اغلب به عنوان اولین نظریه‌پرداز معماری شناخته می‌شود. ویتروویوس نویسنده در باب معماری “De architectura” بود، رساله‌ای که اصول معماری مانند دوام، کارایی و زیبایی را پایه‌گذاری کرد.
لئون باتیستا آلبرتی (۱۴۰۴-۱۴۷۲) :
نقاش، هنرمند، معمار، شاعر، فیلسوف، زبان‌شناس و نویسنده ایتالیایی بود. او بنیانگذار گمنام عصر رنسانس بود و در قید حیات او را مرد رنسانس می‌نامیدند اما امروز کمتر کسی او را به عنوان فردی می‌شناسد، کتاب او De Re Aedificatoria یا در باب ساختمان سازی از اولین کتاب های دوره رنسانس درباره معماری هست و بر تقارن، تناسب و هندسه در طراحی تأکید دارد و ویترویوس زا سرمشق این کتاب قرار میدهد.
آندریا پالادیو (۱۵۰۸-۱۵۸۰) :
پالادیو که از معماری روم باستان و معماری یونان باستان و به خصوص ویترویوس متأثر بود، عموماً یکی تأثیرگذارترین افراد در تاریخ معماری شناخته می‌شود. اگرچه تمام ساختمان‌های طراحی شده توسط پالادیو در شمال ایتالیا قرار دارند، آموزه‌هایش در قالب چهار کتاب معماری (به ایتالیایی: I Quattro Libri dell’Architettura) او را به شهرت رساند. کارهای پالادیو در منطقه ونتو ایتالیا در توسعه سبک پالادیایی که با فرم‌های کلاسیک و تقارن شناخته می‌شود، تأثیرگذار بود.
یوهان یواخیم وینکلمان (۱۷۱۷-۱۷۶۸) :
تاریخ‌نگار هنر و دیرینه‌شناس برجسته آلمانی بود که تأثیر بسزایی بر فلاسفه و روشنفکران پس از خود گذاشت. به عنوان پدر تاریخ هنر شناخته می‌شود و نوشته‌هایش درباره هنر و معماری کلاسیک بر معماری نئوکلاسیک تأثیر گذاشت.
جان راسکین (۱۸۱۹-۱۹۰۰) :
منتقد هنر انگلیس در دوران ویکتوریا و نیز حامی هنر، طراح ونقاش، یک متفکر اجتماعی برجسته و نیکوکار بود. او در موضوعات متنوعی مانند زمین‌شناسی، معماری، اسطوره‌شناسی، پرنده‌شناسی، ادبیات، آموزش و پرورش، گیاه‌شناسی و اقتصاد سیاسی نوشته‌است. کتاب‌های “هفت مشعل معماری” و “سنگ‌های ونیز” راسکین جنبش احیای گوتیک را ترویج داد و بر مهارت‌های دستی و ارزش‌های اخلاقی در معماری تأکید داشت.
لو کوربوزیه (۱۸۸۷-۱۹۶۵) :
معمار، طراح، شهرساز، نویسنده و نقاش سوئیسی بود. او از پیشگامان معماری مدرن بود. “پنج اصل معماری” لو کوربوزیه مفاهیم جدیدی مانند پیلوت ها، طراحی پلان آزاد و پنجره‌های افقی را معرفی کرد. این پنج اصل به شرخ زیر است :
1-ستون‌ها ساختمان‌ها را از روی زمین بلند می‌کنند.
2-بام مسطح و باغ روی بام
3-پلان آزاد
4-پنجره‌های طویل و سرتاسری
5-نمای آزاد، کف‌ها و دیوارها به صورت کنسول
فرانک لوید رایت (۱۸۶۷-۱۹۵۹) :
معمار، طراح داخلی، آموزگار و نویسندهٔ اهل ایالات متحدهٔ آمریکا بود. دوران فعالیت او بیش از ۷۰ سال طول کشید، آثار او شامل طراحی بیش از ۱٬۰۰۰ بنا است که ۵۳۲ تا از آن‌ها کامل شده‌اند. فلسفه معماری ارگانیک رایت به دنبال هماهنگی بین سکونت انسانی و دنیای طبیعی بود که در خانه معروف او، حانه آبشار، به خوبی نمایان است.
لوئی کان (۱۹۰۱-۱۹۷۴) :
معمار استونی تبار آمریکایی بود. نام اصلی او «ایتزه-لیب اشموئیلوسکی» هست. آثار بزرگ و نوشته‌های کان درباره نور و فضا تأثیر ماندگاری در معماری معاصر داشته است. اولین کسی بود که از مکتب جهانی ” فرم تابع عملکرد است ” برید. معماری کان نه در قالب معماری ارگانیک فرانک لوید رایت جای می‌گیرد و نه در قالب دیگر نهضت‌های معماری مدرن، مثل مکتب معماری مدرن لوکوربوزیه و میس وندروهه. کان اغلب از فرم، نور و روشنایی صحبت می‌کند.
رابرت ونچوری (۱۹۲۵-۲۰۱۸) :
ونچوری منتقد و مخالف معماری کاملاً عملگرا و طراحی های معماران نوگرا و متعصب بود. کتاب “پیچیدگی و تناقض در معماری” ونچوری با پذیرش پیچیدگی و ارجاعات تاریخی در طراحی، مدرنیسم را به چالش کشید.
رم کولهاس (متولد ۱۹۴۴) :
معمار هلندی است. او در سال ۲۰۰۰ برنده جایزه پریتزکر شد. همچنین در سال ۲۰۰۸ مجله تایم از او به عنوان یکی از صد نفر پرنفوذ دنیا یاد کرد. به عنوان یک چهره برجسته در معماری معاصر، نوشته‌های کولهاس به بررسی شهرنشینی، جهانی‌شدن و نقش تکنولوژی در شکل‌دهی به شهرهای مدرن می‌پردازد.
این نظریه‌پردازان نه تنها به نظریه معماری بلکه به محیط ساخته شده‌ای که امروز در آن زندگی میکنیم، کمک کرده‌اند. ایده‌های آن‌ها همچنان معماران سراسر جهان را به پیشبرد مرزهای طراحی و ایجاد فضاهایی که هم کاربردی و هم زیبا هستند، الهام می‌بخشد.
